Το θαύμα της Αγίας Θεοδώρας της Βάστας: Η επιστημονική εξήγηση.

Αυτή η ανάρτηση δεν είναι σαν τις υπόλοιπες, δεδομένου ότι δεν θα αποκαλύψει κάποια καραμπινάτη απάτη όπως κάνω συνήθως.

Το "Θαύμα της Αγίας Θεοδώρας της Βάστας" είναι λίγο-πολύ γνωστό. Αντιγράφω από το inarcadia.gr
Το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας βρίσκεται κοντά στο χωριό Βάστα της Μεγαλόπολης. Είναι κτίσμα πιθανόν του 12ου αιώνα.
Η παράδοση αναφέρει πως  το θαύμα της Φύσης  έχει σχέση  με το μαρτύριο της Αγίας. Ποιο όμως είναι το θαύμα της φύσης: Ένα μικρό εκκλησάκι που το αγκαλιάζουν δεκαεπτά (17) δέντρα. Τα κλαδιά τους ξεφυτρώνουν από τη σκεπή ενώ οι ρίζες τους, που δε φαίνονται, περνούν μέσα από τους τοίχους του για να καταλήξουν στο έδαφος.  Είναι βέβαιο πως αν ανθρώπινος παράγοντας παρέμβει για να κόψει τα δέντρα ή να βελτιώσει κάτι στο εκκλησάκι,  το κτίσμα θα καταστραφεί.
Το άφθονο νερό που τρέχει στο ποταμάκι κάτω από την εκκλησία ποτίζει τα δέντρα. Και τα δυο μαζί, ποτάμι και δέντρα, είναι η ευχή της Αγίας Θεοδώρας που όπως λέγεται παρακάλεσε στην προσευχή της λίγο πριν μαρτυρήσει "τα μαλλιά μου  να γίνουν δέντρα και το αίμα μου  ποτάμι για να τα ποτίζει."
Γιορτάζει στις 11 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο. Χιλιάδες προσκυνητές επισκέπτονται το εκκλησάκι για να προσκυνήσουν και να θαυμάσουν αυτό το μοναδικό σύμπλεγμα.

Όλα καλά ως εδώ, και άμα θέλει κάποιος να πιστέψει στο θαύμα, ας πιστέψει, δε θα του κάνω εγώ κουμάντο σε θέματα πίστης, η αφορμή για την ανάρτηση ήρθε από αλλού όμως.
Σε πρόσφατο αφιέρωμα (11 Σεπτεμβρίου 2013) του dogma.gr στο εκκλησάκι, διαβάζουμε το εξής:
πηγή

 Είχα ξαναψάξει για το συγκεκριμένο φαινόμενο στο παρελθόν, και είχα βρει πως το φαινόμενο είναι παράδοξο, αλλά όχι επιστημονικά ανεξήγητο. Θυμόμουν ότι υπήρχε επιστημονική εξήγηση από πόρισμα επιστημονικής ομάδας κάποιου ελληνικού πανεπιστημίου που είχε κάνει έρευνες στο εκκλησάκι αρκετά χρόνια πριν. Παρόλα αυτά, ξαναψάχνοντας, τόσο στο google, όσο και στο θλιβερού επιπέδου αντίστοιχο λήμμα της ελληνικής wikipedia, ήταν αδύνατο να το ξαναβρώ. Τελικά, μετά από μια απέλπιδα επίσκεψη στο thread συζήτησης του φαινομένου στο phorum.gr, ξαναβρήκα το link με την απάντηση.

Θα παραθέσω λοιπόν το κείμενο αυτούσιο, ώστε να μπορεί να βρεθεί στο μέλλον ευκολότερα (με τα ανάλογα tags) για όποιον το ψάχνει, μιας και μέχρι στιγμής, υπάρχει μόνο η αρχική πραγματεία στο scribd (απ'όπου μπορείτε και να την κατεβάσετε σε pdf), το repost από την ίδια τη συγγραφέα στο pathfinder το 2003, και αναφορά στο phorum.gr που προείπα.

ΠΗΓΗ ΑΡΧΙΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (scribd, txt, pdf)

Η Γεωφυσική Έρευνα και… τα θαύματα

Η εκκλησία της Αγίας Θεοδώρας στη Βάστα Μεγαλόπολης (Πελοπόννησος)

Η γεωφυσική έρευνα αντιμετωπίζει κάθε είδους προβλήματα. Όμως στην περίπτωση του βυζαντινού ναού της Αγίας Θεοδώρας στη Βάστα Μεγαλόπολης, οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου της Πάτρας βρέθηκαν αντιμέτωποι – ούτε λίγο ούτε πολύ - με ένα… θαύμα. 

Πράγματι, ο θρύλος λέει ότι τα δέντρα που φαίνονται να φυτρώνουν από τη σκεπή της μικρής εκκλησίας χωρίς ρίζες, δεν είναι παρά τα μαλλιά της νεαρής Θεοδώρας, μιας ενάρετης κοπέλας που θυσιάστηκε εδώ. 

Φυσικά, οι ρίζες απλά προχωρούν μέσα από τους ίδιους τους τοίχους, όπως έδειξε και η γεωφυσική διερεύνηση που αφορούσε… όχι βέβαια το θαύμα, αλλά τη στατικότητα του κτιρίου. 

Και οι οπαδοί του θαύματος μπορούν πάντως να είναι ευχαριστημένοι, αφού οι εργασίες αποκατάστασης, που έγιναν μεταξύ 1998 και 1999 από την Διεύθυνση Αναστηλώσεων Βυζαντινών και Μετα-Βυζαντινών Μνημείων, διαφύλαξαν τα δέντρα στην σκεπή. 

Ο Βυζαντινός Ναός της Αγίας Θεοδώρας βρίσκεται κοντά στο ρέμα Κρύα του χωριού Βάστα, 30 χιλιόμετρα από τη Μεγαλόπολη. Η δημιουργία του συνδέεται με την ιστορία της ενάρετης Θεοδώρας που οι συνθήκες ανάγκασαν να παρουσιαστεί σαν νεαρός άνδρας. Ως στρατιώτης, αναδείχθηκε για τις ικανότητές της και έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης. Την ερωτεύθηκε όμως μία χωρική η οποία, αφού έμεινε έγκυος με κάποιον στρατιώτη, κατηγόρησε τη Θεοδώρα για την πράξη αυτή. Η γενναία Θεοδώρα, προτίμησε να πεθάνει παρά να φανερωθεί το μυστικό της και να βάλει σε κίνδυνο την οικογένειά της. 

Ο θρύλος λέει ότι στο σημείο όπου εκτελέστηκε, το αίμα της έγινε ποτάμι και τα μαλλιά της δένδρα - τα δένδρα που υπάρχουν σήμερα στην οροφή της μικρής εκκλησίας, των οποίων οι ρίζες δεν φαίνονται ούτε στην οροφή ούτε γύρω από την εκκλησία. Τον Ναό επισκέπτονται χιλιάδες πιστών, γεγονός που καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολη οποιαδήποτε παρέμβαση, ειδικά αν είχε ως αποτέλεσμα κάποια αλλαγή σε σχέση με το «θαύμα». 

Γεωφυσική έρευνα 

Το καλοκαίρι του 1996, η Διεύθυνση Αναστηλώσεων Βυζαντινών και ΜεταΒυζαντινών Μνημείων ζήτησε από το Εργαστήριο Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου Πάτρας, να διερευνήσει το πρόβλημα. Η στατικότητα του κτιρίου ήταν το κύριο πρόβλημα, αφού το βάρος των δέντρων της οροφής είναι ιδιαίτερα μεγάλο και υπήρχε κίνδυνος για το μνημείο. 

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν (και ήταν η πρώτη φορά που γεωφυσικές μέθοδοι εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε κτίριο στην Ελλάδα) ήταν τομογραφία γεωραντάρ και ηλεκτρική τομογραφία. 

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το ριζικό σύστημα των δένδρων έχει διεισδύσει στην πέτρινη κατασκευή των τοίχων, δημιουργώντας κενά. Μέσω αυτών φτάνει στο έδαφος, δημιουργώντας στην πραγματικότητα ένα πλέγμα που κρατάει το κτίριο όρθιο. 

Οι εργασίες αποκατάστασης 

Οι εργασίες αποκατάστασης έγιναν μεταξύ 1998-1999. Ο καθαρισμός και η αρμολόγηση της τοιχοποιίας έγιναν χωρίς τσιμεντενέσεις, ώστε να μην ξεραθούν οι ρίζες των δένδρων. 

Για την προστασία των τοιχογραφιών (βάσει των οποίων η εκκλησία χρονολογείται στον 12ο αιώνα), αφού δόθηκε κανονικό σχήμα στην οροφή (τριγωνικό) και καθαρίστηκε από το μικρό στρώμα χώματος και φύλλων που υπήρχε, τοποθετήθηκε ασφαλτόπανο για προστασία από την υγρασία. 

Τα δέντρα δεν πειράχθηκαν καθόλου. Το ασφαλτόπανο δέθηκε γύρω από κάθε δένδρο με κολάρο ώστε να περιορίζεται στο ελάχιστο η υγρασία που περνάει κάτω από αυτό. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε σκεπή από σχιστόπλακες (η οποία χρειάστηκε να κατασκευαστεί δύο φορές αφού την πρώτη έσπασαν ένα βράδυ οι "πιστοί"). 




Οι εργασίες περιλάμβαναν και βελτιώσεις στον χώρο γύρω και εξωτερικά της εκκλησίας. Υπάρχει επίσης μελέτη για την ολοκληρωτική ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου, (πέτρινη γέφυρα στο ποτάμι αντί της τσιμεντένιας, πλακόστρωση μεγαλύτερου τμήματος, δημιουργία χώρου στάθμευσης κλπ.), είναι όμως άγνωστο κατά πόσο θα μπορέσει να υλοποιηθεί, διότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει στο μεταξύ κηρύξει την περιοχή γύρω από την Εκκλησία ως «Ζώνη Α», όπου δηλαδή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καμία οικοδομική δραστηριότητα.

Κείμενο: Σοφία Λοβέρδου

5 σχόλια:

  1. Τα θαυματα ειναι δημιουργια της ανθρωπινης αδυναμιας..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τα θαύματα είναι αποτελέσματα της πίστεως!!!

      Διαγραφή
    2. δηλαδη της ανθρωπινης αδυναμιας κατανοησης που οδηγει στην πιστη....

      Διαγραφή
  2. ... αυτη ακριβως η εξ ορισμου κ δεδομενη αδυναμια των ανθρωπων οδηγει τους καλοπιστους καλοπροαιρετους κ νουνεχεις, στην αυτοσυνειδησια της μηδαμινοτητας του ανθρωπου την ταπεινωση την αυτογνωσια κ εν τελει στο αφημα κ το δοσιμο τους στον Υπερανω αυτων στην Εμπιστοσυνη-Πιστη σε Αυτον, στο Αιτιο δηλαδη ολων αυτων που ο ανθρωπος δε μπορει να κατανοει να εξηγει ακομα και να αντιλαμβανεται ή να γνωριζει την υπαρξη τους... το αποτελεσμα... ; Η τελεση δια αυτων -των εχοντων νου κ συνεση - νεων ανεξηγητων για τους αλλους κ πολλους καταστασεων γεγονοτων κ συμβαντων οπως το εν Βαστα υπερφυσει φαινομένο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Φυσικά αν δεν γινόταν αναστήλωση,ήδη θα είχε κατεδαφιστεί το κτίσμα και θα θα σταματούσε η κονόμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή